به نقل از «فرارو»

چرب و چیل‌ترین غذای سیاسی پایتخت چه بود؟/ خریدن این غذا برای بانوان ممنوع بود

تاریخ انتشار: ۶ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۳۸۸۱۷

بسیاری معتقدند چلوکباب غذای ملی ویژه تهرانی‌ها است. بعضی‌ها رواج آن را به ناصرالدین شاه نسبت می‌دهند. البته در بعضی از اسناد سابقه آن به دوره صفویان هم می‌رسد. خوردن این غذا که از محبوب‌ترین غذا‌های سفره‌های ایرانی است، روزگاری برای بانوان ممنوع بود.

به گزارش همشهری آنلاین، یک سیاح اروپایی که مدتی در دوره شاه عباس راهی اصفهان شده بود، به خوردن برنج پخته‌نپخته با گوشت گوسفند در میان ایرانی‌ها اشاره می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او در خاطراتش نوشته است: «ایرانیان با انگشتان خود گوشت را پاره می‌کنند و کمتر دیده شده که از کارد استفاده کنند.» جهانگرد دیگری هم که دوره آقامحمدخان قاجار به ایران سفر کرده به طبخ کباب‌هایی از گوشت بره و مرغ سفید و گوسفند در برنامه غذایی ایرانی‌ها اشاره می‌کند.

سوغات مهمان قفقازی دربار قاجار

ناصرالدین شاه، پادشاه شکموی قاجارها، همیشه دنبال کشف و ابداع غذا‌های خوشمزه با دستور پخت‌های جدید بود. سر ماجرای طبخ کباب هم طبق عادت معمول نخستین‌ها در ایران پای ناصرالدین شاه در میان بود. «محمدرضا معتمدالکتاب» در کتاب «تاریخ قاجار» این‌طور روایت می‌کند: «به دستور شخصی ناصرالدین شاه فردی قفقازی وارد دربار ایران شد و کبابی را که در این منطقه طبخ می‌شد برای دربار آماده کرد. این کباب بعد‌ها از سوی آشپز‌های دربار کمی تغییر می‌کند و به شکل امروزی به‌عنوان یک غذای کاملا ایرانی ماندگار شده است.»

چلوکبابی نایب در پله نوروزخوان

نخستین چلوکبابی در تبریز و نزدیک مرز قفقاز راه‌اندازی شد. اما نخستین کسی که شروع به طبخ کباب قفقازی در تهران کرد شخصی به نام نایب بود. غلامحسین بزرگ خاندان نایب سال ١٢۵٤ همراه عیال و فرزندان به پایتخت مهاجرت کرد. او حمام ابتدای بازار صحاف‌ها را خرید و خزینه‌اش را پر کرد. سالن بزرگ حمام را برای راه‌اندازی نخستین چلو کبابی تهران فرش کرد تا بازاری‌های تهران برای نخستین بار با ترکیب برنج، کره و کباب لذت خوردن یک غذای تازه و خوشمزه را تجربه کنند.

البته اوایل در این مغازه فقط کباب طبخ می‌شد و در آن خبری از چلو نبود تا اینکه در همان دوران فردی به نام ابول پلویی یا ابول چلویی، یکی از چلوپز‌های معروف تهران بود دست ابتکار جالبی زد. شاگردان او دم ظهر برای مغازه‌های کبابی و سایر غذافروشی‌ها چلو می‌بردند و همین ماجرا باعث تولد یک غذای تازه شد. او هم از این استقبال استفاده کرد به‌مرور زمان با اضافه کردن باقلا و مرغ به پلو از این غذا‌ها با عنوان قاجاری پلو حسابی کاسب شد.

سال ١٢٩٠ بود که حاج «علی اکبرخان رفتاری» نخستین چلو کبابی مدرن امروزی در بازارچه قوام‌الدوله میدان شاپور را راه انداخت. چلو کبابی شمشیری در میدان سبزه‌میدان هم از دیگر چلو کبابی‌های معروف پایتخت بود. این چلو کبابی ابتدا قهوه‌خانه کوچکی به نام «عبدل‌آباد» بود. حاج حسن شمشیری از افراد اثرگذار تاریخ ایران که بعد‌ها به جبهه ملی پیوست این قهوه‌خانه را به چلوکبابی آبرومندی تبدیل کرد.

آداب چلوکباب‌خوری در تهران قدیم

چلو کباب این غذای خوشمزه و ماندگار سفره‌های ایرانی به‌ویژه پایتخت‌نشینان شامل یک بشقاب پر از پلو، کباب برگ (یک سیخ) یا کوبیده (دو سیخ) همراه با گوجه‌فرنگی کباب شده، سماق، پیاز و نوشیدنی (معمولا دوغ) سرو می‌شود. واحد شمارش چلوکباب «دست» است. اما در تهران قدیم ورود به چلو کبابی‌ها آداب خاصی داشت. ماجرا از این قرار بود که با ورد مشتری به داخل مغازه صاحب دکان که اغلب پشت دخل می‌نشست پیش خدمت یا به قول امروزی‌ها گارسون مغازه را صدا می‌زد و می‌گفت: مشهدی، حاجی یا آقا را جای دهید.

کارگر بعدی وظیفه داشت تا قبل از آماده شدن غذا یک مجمع بزرگ متحوی، نان و نمک، یک بشقاب پیاز، سماق، دوغ و شربت مقابل مشتری بگذارد. در همه چلو کبابی‌ها فردی بود که وظیفه‌اش فقط چلورسانی بود. زمان تحویل سفارش مقداری برنج داغ داخل بشقاب می‌ریخت و عطر بوی برنج تازه میان سایر مشتری هم جلب توجه می‌کرد.

وظیفه چرب کردن برنج با کره حیوانی برعهده کارگر دیگری بود. کره چرب عطر و طعم غذا را چند برابر می‌کرد. کارگر این کار با سر انگشت کره را روی برنج مشتری پهن می‌کرد. بعد از آماده شدن برنج چرب، کباب خوشمزه داغ که هنوز بوی آتش آن محو نشده بود و حتی گاهی وقت‌ها دهان مشتری را ممکن بود بسوزاند همراه با گوجه داغ کبابی می‌رسید.

البته اندازه کباب هم قاعده خاصی داشت و اندازه آن باید به اندازه سه مشت برنج بود. معمولا چلوکباب در سینی یا بشقاب‌های گلسرخی سرو می‌شد. اگر مشتری تمایل به خوردن دوباره کباب داشت دوباره می‌توانست سفارش دهد، چون کباب و کره تا سه نوبت شارژ می‌شد.

منو و قیمت چلو کباب‌های اولیه

اما بریم سر اصل ماجرا و قیمت چلو کباب در تهران قدیم. در زمان ناصرالدین شاه قیمت یک پرس چلو کباب کامل با همه مخلفات ٣ قران بود. دوره احمد شاه چلو کباب افزایش قیمت پیدا کرد و به٤ تا ۵ ریال رسید و در زمان پهلوی دوم سر جمع قیمت یک دست چلو کباب به ٦٠ ریال رسید. البته ماجرای افزایش قیمت چلو کباب و تفاوت آن در شهر‌های مختلف یکی از موضوعات مهم و رسانه‌های اوایل قرن گذشته بود.

برای مثال در روزنامه‌های کیهان و اطلاعات؛ حوالی سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۵، درباره قیمت چلو کباب این‌طور نقل شده بود که یک سیخ کباب کوبیده در تهران، ۵/۳ ریال قیمت داشت، اما در شهر‌های دیگر ایران، دو سیخ کباب همراه با نان و گوجه‌فرنگی ۸ ریال به فروش می‌رسید و در صورت سفارش لیموناد یا نوشابه ۴یا۲ ریال دیگر نیز به آن اضافه می‌شد که جمعا ۱۰ تا ۱۲ ریال قیمت تمام‌شده آن بود. سال ۱۳۵۲ قیمت چلوکباب برگ همراه با کره و گوجه‌فرنگی کباب‌شده و پیاز و سماق ۶۰ ریال بود.

ورود بانوان به چلو کبابی ممنوع

در سال‌های اولیه راه‌اندازی کباب‌خوری یا همان چلو کبابی‌ها بانوان اجازه خرید و حضور در چلو کبابی‌ها را نداشتند. با توجه به فرهنگ و فضای مرد سالارانه دوره قاجار در غذافروشی‌ها هیچ‌جایی برای بانوان در نظر گرفته نمی‌شد و این ماجرا فرقی نمی‌کرد در چلو کبابی یا دیزی‌سرا و... باشد. به همین دلیل خانم‌ها نمی‌توانستند در چلو کبابی‌ها حضور داشته باشند یا حتی غذایی برای بیرون بر بگیرند. زن‌ها فقط زمانی می‌توانستند چلو کباب بخورند که مرد خانه آن را در ظرفی خریده و به خانه ببرد یا اینکه سفارش آن را به شاگرد چلو کبابی بدهند تا شاگردش به خانه بفرستد.

نقش چلو کباب در تاریخ ایران

آمدن چلو کباب علاوه بر تغییر رویه غذافروشی‌ها و تحول در فرهنگ غذایی مردم، حتی در سیاست نقش داشت. برای مثال در همین ماجرا‌های مشروطه وقتی یکی از مشروطه خواهان در تبریز سخنرانی می‌کرد که یکی از حضار که دست‌برقضا چلوکباب همراه داشته درباره مشروطه و ماهیت آن سوال می‌کند و سخنران هم درپاسخ می‌گوید: «مشروطه یعنی چلوکباب ارزان» در ادامه برای تشریح بیشتر و قابل درک شدن ابعاد انقلاب مشروطه با دستش طول کباب را نشان و ادامه می‌دهد: «کبابی به این طول خواهد بود و قطر کباب هم به‌اندازه بازویم می‌شود.»

یکی دیگر از نقل قول‌های حاکم تهران هم که روزگاری از سیاستمداران محسوب می‌شده با چلو کباب گره خورده که مربوط به دوره گرانی قیمت قند می‌شود. ظاهرا در سالی که قیمت قند وارداتی از روسیه به دلیل جنگ با ژاپن افزایش پیدا کرده بود. برای رسیدگی به ماجرا «احمدخان علاءالدوله» حاکم تهران «هاشم قندی» و «اسماعیل خان» از تجار و واردکنندگان قند را احضار می‌کند. گویا این دو تاجر در بالا رفتن قیمت قند نقش داشتند.

به همین دلیل دستور می‌دهد تا به جرم گران‌فروشی جریمه شوند و به آن‌ها شلاق بزنند. در میانه اجرای این حکم زمان ناهار خوردن می‌شود که علاءالدوله دستور توقف کار را می‌دهدو به متهمان می‌گوید: «هنگام شلاق زدن باید شلاق بخورید و هنگام ناهار باید ناهار بخورید و الان، چون چلوکباب حاضر است پس باید چلوکباب بخوریم و بعد از غذا بقیه شلاق‌ها را باید بخورید.»

منبع: فرارو

کلیدواژه: چلوکباب قیمت طلا و ارز قیمت موبایل ناصرالدین شاه قیمت چلو کباب چلو کبابی ها کباب هم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۳۸۸۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نکات مهم قبل از انتخاب و خرید بهترین باربیکیوها

قبل از خرید باربیکیو، حتما باید مشخص کنید که تصمیم دارید آن را در چه محلی قرار دهید. محل قرارگیری باربیکیو می‌تواند به شما در تعیین نوع سوخت کمک کند.

به گزارش ایسنا به نقل از شومینه پدیده، استفاده از باربیکیو در سراسر جهان طرفداران زیادی دارد و در کشور ما نیز از قدیم استفاده از منقل و کباب پز بسیار رایج می باشد. البته پس از گذشت مدتی و ورود انواع باربیکیو دست ساز و کباب پزها به بازار، طبخ مواد غذایی به صورت کباب شده کاری آسان‌تر شد. باربیکیو یکی از کاربردی‌ترین وسایل برای پخت و پز مواد غذایی به صورت کباب شده است که امروزه مورد استقبال خیلی از مردم می باشد.

معرفی انواع کباب پز و ویژگی‌های آن

اگر قصد خرید باربیکیو و کباب پز را دارید، بهتر است در مرحله اول با مدل‌های مختلف آن آشنا شوید و  سپس برای خرید آن اقدام نمایید.

در ادامه با انواع کباب پز آپارتمانی و باربیکیو آشنا خواهید شد:

باربیکیو ذغالی

باربیکیو ذغالی، جزو محبوب‌ترین دستگاه‌های کباب پز می‌باشد. این وسیله به کمک ذغال حرارت مورد نیاز برای کباب کردن مواد غذایی مختلف را تامین می‌کند و تقریبا عملکردی شبیه به همان منقل‌های قدیمی دارد، اما با این تفاوت که ظاهر آن‌ها به صورت تخصصی طراحی شده است. مدل‌های فن دار باربیکیو ذغالی، نیازی به باد زدن ذغال و مشتعل نمودن ذغال‌ها ندارد و از طرفی می‌توان به وسیله سینی طراحی و تعبیه شده در زیر ذغال‌ها، خاکستر ایجاد شده را به راحتی خالی کرد.

مزایا و معایب باربیکیو ذغالی شامل موارد زیر هستند:

    تولید دود زیاد     امکان استفاده در محیط‌های باز مانند ویلا، حیاط، بالکن و ...     نامناسب برای استفاده در محیط‌های بسته و آپارتمانی      باقی ماندن طعم خوش دود بر روی مواد غذایی کباب شده

باربیکیو گازی

کباب پزهای گازی، سوخت مورد نیاز خود را برای کباب کردن مواد غذایی، به وسیله گاز شهری تامین می‌کنند و این نوع از باربیکیوها به دلیل تولید دود کمی که از خود دارند، برای استفاده‌های آپارتمانی، گزینه بسیار مناسبی به شمار می‌آیند. کباب پز گازی، قابلیت تنظیم درجه حرارت را داشته و این امکان را فراهم می‌سازد تا شما بسته به مقدار مواد غذایی، حرارت آن را به دلخواه تنظیم نمایید.

این نوع از محصول به دلیل این که بیشتر برای مصارف آپارتمانی مناسب می‌باشد، در دو مدل رومیزی و ایستاده طراحی و تولید شده‌ است. البته لازم به ذکر است که شما می‌توانید از بهترین باربیکیو گازی و تامین سوخت آن به وسیله کپسول‌های گاز مایع، از این دستگاه در پیک نیک نیز استفاده نمایید.

باربیکیو آجری

یکی از باربیکیوهای پرطرفدار، نوع آجری یا باربیکیو دست ساز است. از ویژگی‌های این محصول می‌توان به مقرون به صرفه بودن، زیبایی و استفاده آسان آن اشاره کرد. می‌توانید با بهره گیری از این باربیکیو در فضاهایی مانند باغ، بالکن، حیاط و ویلا فضای خود را زیباتر کنید.

نکاتی برای خرید باربیکیو

جنس

جنس بدنه باربیکیو یا کباب پز باید کاملا ضد زنگ باشد و از طرفی باید مقاومت چشم‌گیر و قابل توجهی از خود در برابر رطوبت نشان دهد. باربیکیوهایی که جنس بدنه آن‌ها از آهن می‌باشد، به دلیل قیمت پایین‌تر، برای مصرف کننده انتخاب بهتری به حساب می‌آیند، اما با گذشت زمان ظاهر اولیه خود را از دست می‌دهند و شما مجبور می‌شوید تا مجددا اقدام به خرید کباب پز کنید که همین امر موجب می‌شود تا هزینه‌های بیشتر را برای داشتن یک باربیکیو پرداخت کنید.

نوع سوخت باربیکیو

همان طور که پیش‌تر گفتیم، حتما باید در زمان خرید کباب پز به تامین سوخت آن فکر کنید. برای مشخص کردن نوع سوخت باربیکیو بهتر است، محل قرارگیری آن را مشخص کنید. برای مثال کباب پزهایی که ذغال حرارت مورد نیاز کباب شدن مواد غذایی را تامین می‌کند، گزینه مناسبی برای استفاده‌ آپارتمانی به شمار نمی‌آیند.

ابعاد و اندازه درست باربیکیو

از دیگر مواردی که باید هنگام خرید باربیکیو به آن توجه داشته باشید، ابعاد و اندازه محل قرارگیری باربیکیو می‌باشد. برای مثال اگر تصمیم داشته باشید که از باربیکیو در بالکن و تراس استفاده نمایید، بهتر است بسته به متراژ تراس و بالکن، سایز مناسبی از باربیکیو را انتخاب کنید. اگر می‌خواهید از باربیکیو در مجاورت آلاچیق و در حیاط ویلا بهره‌مند شوید، باید به سراغ مدل‌های ایستاده بروید.

البته لازم به ذکر است که باید در مورد انتخاب ابعاد و اندازه کباب پز بدانید، در هر دفعه برای استفاده از باربیکیو شما نیاز دارید که بدانید چه مقدار و چه حجم از مواد غذایی را کباب می‌کنید؛ زیرا این مسئله نیز می‌تواند بر روی انتخاب سایز باربیکیو تاثیر بگذارد.

صفحه گریل

از دیگر نکاتی که در هنگام خرید باربیکیو باید به آن دقت کنید، جنس صفحه‌های گریل است. در حقیقت مهم‌ترین بخش باربیکیو که در طبخ و آماده‌سازی غذا تاثیر زیادی دارد، دارا بودن صفحه گریل می‌باشد. صفحات گریل در 2 مدل مسطح و شبکه‌ای ساخته می‌شوند، این صفحات از جنس‌های استیل، چدن، آهن، روکش لعاب یا تفلون در بازار موجود هستند.

سخن پایانی

با توجه به زیاد بودن مدل باربیکیوها در بازار، قطعا انتخاب بهترین باربیکیو آسان نخواهد بود. همان‌طور که می‌دانید آماده سازی کباب و استفاده از باربیکیو در ایران از زمان‌های گذشته تا امروز طرفداران زیادی دارد.

پخت کباب نیاز به داشتن امکانات و تجهیزات رستورانی دارد؛ به همین دلیل خرید بهترین باربیکیو اهمیت بالایی خواهد داشت.

همچنین برای اطلاع از قیمت فروش باربیکیو ، قیمت فروش انواع آتشدان و شومینه برقی میتوانید از سایت شومینه پدیده دیدن فرمایید.

انتهای رپرتاژ آگهی